ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق مالکیت فکری در گمرک؛ بررسی تطبیقی در کشورهای اسلامی و غربی منتخب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مالکیت فکری دانشکده حقوق دانشگاه قم، ایران، قم

2 دکتر در حقوق خصوصی از دانشکده حقوق دانشکاه مفید، ایران، قم

3 استادیار گروه خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه مفید، ایران، قم

10.22091/dclic.2024.11573.1034

چکیده

یکی از مسائل مهم در ضمانت اجرای کیفری نقض حقوق مالکیت فکری در گمرک، شیوه رسیدگی به نقض این حقوق و تعیین تکلیف کالاهای ناقض است. طی تحولات دو دهه اخیر در نظام‌های حقوقی منتخب غربی و اسلامی، در کنار رسیدگی سنتی به اثبات نقض حقوق مالکیت فکری، رویه ساده رسیدگی و تعیین تکلیف راجع به کالاهای ناقض شکل گرفته است؛ رفع نوع نقض بنا به وضعیت کالاهای متضمن آثار فکری، تحویل کالاهای ناقض به صاحبان آثار فکری، ضبط کالاهای ناقض به نفع دولت و مصرف آن بنا به سیاست‌های اقتصادی و در نهایت امحا، از جمله ضمانت اجرای کیفری نقض این حقوق می‌باشد. چالش موردنظر در این باره پس از انتخاب شیوه رسیدگی در نظام‌های حقوقی منتخب در رعایت قواعد دادرسی، تعیین نوع برخورد با کالاهای ناقض است؛ رعایت قواعد مالکیت خصوصی اشخاص، منافع جامعه و حقوق صاحبان آثار فکری از جمله این چالش‌ها باتوجه‌به تحولات قانونی اخیر نظام حقوقی ایران می‌باشد. در این مقاله با روش کتابخانه‌ای اقدام به جمع‌آوری مطالب نموده و با تحلیل آن‌ها سعی در پاسخ به این ایرادات با تبیین قوانین موجود در نظام حقوقی ایران با نگاهی به دست آوردهای نظام‌های حقوقی منتخب شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminal Sanction of the Infringement of Intellectual Property Rights in Customs; A Comparative Study in Selected Islamic and Western Countries

نویسندگان [English]

  • Seyed Hassan Shobeiri Zanjani 1
  • Seyed Ahmad Dehghani 2
  • Morteza Mohammadi 3
1 Associate Professor, Intellectual Property Department, Faculty of Law, University of Qom, Iran, Qom
2 PhD in Private Law from the Faculty of Law, Mofid University, Iran, Qom
3 Assistant Professor, Private Law Department, Faculty of Law, Mofid University, Iran, Qom
چکیده [English]

One of the important issues in the criminal sanction of intellectual property rights’ infringement in customs is the method of addressing this infringement and determining the fate of infringing goods. Over the past two decades, in selected western and islamic legal systems, alongside traditional handling to the proof of intellectual property rights’ infringement, a simplified procedure for addressing and determining the fate of infringing goods has emerged; resolving the type of violation based on the status of goods containing intellectual works, returning infringing goods to the rights holders, confiscating infringing goods for the benefit of the state and using them according to economic policies, and ultimately destruction, are among the criminal sanctions for infringement of these rights. The challenge in question regarding this matter, after selecting the method of handling in the selected legal systems in compliance with the rules of procedure, is determining the type of response to infringing goods; compliance with the rules of private property of individuals, societal interests and the rights of intellectual property holders are among these challenges, especially in light of recent legal developments in the iranian legal system. This article employs a library-based method to gather materials, and through their analysis, seek to address these issues by explaining the existing laws in the iranian legal system, while considering the achievements of selected legal systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • criminal sanction
  • right of import
  • destruction of goods
  • intellectual property rights
  • smuggling