تحلیل "تعدد معنوی دانستنِ ترک انفاق همسر و اولاد واجب النفقه" در رأی وحدت رویه شماره 34 هیئت عمومی دیوان عالی کشور در پرتو حقوق ایران و فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتر در حقوق کیفری و جرم شناسی از دانشکده حقوق دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، ایران، تهران

10.22091/dclic.2024.11300.1024

چکیده

با توجه به اینکه از یک سو، رأی وحدت رویهٔ شماره ۳۴ هیئت عمومی دیوان عالی کشور، نفقه زن و اولاد واجب‌النفقه را که زندگی مشترک دارند، با این استدلال که «نفقهٔ آن‌ها، معمولاً یکجا و بدون تفکیک سهم هر یک از آنان پرداخته می‌شود» ترک فعل واحد، محسوب و قید کرده‌اند، آثار و نتایج متعدد فعل واحد، موجب اعمال مقررات مربوط به تعدد جرم نخواهد بود و از سوی دیگر، مطابق ماده ۴۷۳ قانون آئین دادرسی کیفری 1392، «آراء وحدت رویه هیئت عمومی دیوان عالی کشور، فقط به موجب قانون یا رأی وحدت رویه مؤخری که مطابق ماده (۴۷۱) این قانون، صادر می‌شود، قابل تغییر است» و توجه به این مطلب که تاکنون، نصی مغایر، وضع نشده و رأی وحدت رویهٔ دیگری در خصوص موضوع نیز، شکل نگرفته است و رأی وحدت رویه مذکور، همچنان دارای اعتبار است، ضرورت توجه به داشتن وجاهت فقهی و قانونی یا نداشتن آن را بیش‌ازپیش، آشکار می‌سازد. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که باید اقدامی عاجل با لحاظ مبانی فقهی و قانونی موضوع، خواه با تصویب ماده‌ای توسط قانون‌گذار یا رأی وحدت رویه‌ای توسط هیئت عمومی دیوان عالی کشور به عمل آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of “Considering not Paying Alimony to Wife and Children entitled to Maintenance as Constructive Plurality” in the Consensus Decision No. 34 of General Board of the Supreme Court in the Light of Iranian Law and Islamic jurisprudence

نویسنده [English]

  • Alireza Darzi Ramandi
LLD in Criminal Law and Criminology from the Faculty of Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Iran, Tehran
چکیده [English]

Considering that, on the one hand, the consensus decision No. 34 of the general board of the supreme court, the alimony of wife and children entitled to maintenance who live together with, has been considered single omission and stated that the multiple effects and results of a single act will not lead to the application of the provisions related to multiple crimes, arguing that "their alimony is usually paid at once and without separating the share of each of them", and on the other hand, according to Article 473 of the Criminal Procedure Code 2013, " the unanimous decisions of the general board of the supreme court, only according to the law or the recent unanimous decision issued according to Article (471) of this law  is changeable"; and paying attention to the fact that so far, a contradictory text has not been enacted and no other unanimous decision has been formed regarding the matter, and the said the unanimous decision is still valid, the need to pay attention to whether or not it has jurisprudential and legal respectability, reveals more than before. The results of this research show that an urgent action should be taken in terms of the jurisprudential and legal foundations of the issue, either by approving an article by the legislator or by a unanimous decision by the supreme court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • consensus decision of not paying alimony to wife and children
  • plurality of crimes
  • constructive plurality of crimes
  • single behavior
  • not paying alimony
اعظمی، علی‌اصغر؛ مسعود حیدری؛ محمدجواد جعفری، (1397). «بررسی تعدد نتیجه و مقایسه آن با تعدد جرم»، پژوهش حقوق کیفری، سال هفتم، شماره ۲۵.
بسامی، مسعود؛ وروایی، اکبر، (1394). « تعدد نتایج مجرمانه در فقه و حقوق کیفری ایران »، فصلنامهٔ مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره 7، شماره 13.
 بیگ زاده، جلال، رهامی، محسن؛ ناجی زواره، مرتضی، (1398). «بازپژوهی تعدد جرائم و مجازات‌های حدی در فقه مذاهب اسلامی»، فصلنامه پژوهش‌های فقهی، دوره 15، شماره 1.
پوربافرانی، حسن، (1384). «تعدد و تکرار جرم در حقوق کیفری ایران»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، ویژه‌نامه حقوق، سال نهم، شماره 1.
حسنی، محمود نجیب، (1391). رابطه سببیت در حقوق کیفری، مترجم: علی عباس‌نیای زارع، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
حلی، محقق، (1409 ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد ۲، چاپ دوم، تهران: نشر استقلال.
الخمینی، السید روح‌الله، (1420 ق). تحریر الوسیلة (مجلدین)، جلد 2، تهران: مؤسسه  تنظیم و نشر آثار امام خمینیŠ.
خویی، سید ابوالقاسم، (1422 ق). موسوعة الامام خویی، (مبانی تکمله‌المنهاج)، چاپ سوم، جلد 42، قم: مؤسسه إحیاء آثار الامام الخویی.
دهخدا، علی‌اکبر، (1347). «لغت‌نامه»، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1412 ق). مفردات الفاظ قرآن، دمشق: دارالقلم.
 الزحیلی، وهب، (1418 ق). الفقه الاسلامی و ادلته، جلد 7، دمشق: دارالقلم.
شهری، غلامرضا؛ ستوده جهرمی، سروش، (1373). نظریات اداره حقوقی قوه قضائیه درزمینهٔ مسائل کیفری از سال 1358 تا سال 1371، جلد ۱، تهران: چاپ روزنامه رسمی کشور.
الصافی، الشیخ لطف‌الله، (1416 ق). هدایة العباد، جلد 2، قم: مرکز نشر و آثار حضرت آیةالله العظمی صافی.
صانعی، پرویز، (1371). حقوق جزای عمومی، جلد ۱، چاپ چهارم، تهران: گنج دانش.
علی‌پور، احمد، (1390). «بررسی فقهی و اصولی تکرار و تعدد جرم در اسلام»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
عوده، عبدالقادر، (بی‌تا). التشریع الجنائی الاسلامی مقارناً بالقانون الوضعی، جلد 2، بیروت: دارالکاتب العربی.
فروغی، فضل‌الله، (1392). «تعدد نتیجه در جرائم تعزیری بر اساس قانون مجازات اسلامی 1392»، فصلنامهٔ دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 70.
کریمی نسرین، (1398). «جرم انگاری ترک انفاق در فقه و حقوق ایران با نگاهی به فقه اهل سنت»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال بیستم، شماره 1.
لطفی اسدالله؛ میرمجیدی، سپیده، (1394). «تداخل و عدم تداخل اسباب و مسببات و جلوه‌های آن در فقه و حقوق کیفری ایران»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، شماره 72.
نجفی، محمدحسن، (1401 ق). «جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام»، جلد 31، چاپ هفتم، بیروت: دارإحیاء التراث العربی.
نوربها، رضا؛ شیری، عباس، (1396). زمینهٔ حقوق جزای عمومی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
آخرین مشاهده سایت پژوهش‌های مجلس به آدرس ذیل الذکر، در مورخهٔ: 29/6/1403.
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/101539