مطالعه اکراه به زنا در حقوق کیفری ایران، مصر و انگلستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت‌علمی گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، ایران، تهران

2 کارشناس ارشد روابط بین الملل از دانشکده حقوق و علوم سیاسیِ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، ایران، تهران

3 دانشجوی دکترای حقوق کیفری و جرم شناسی، پردیس بین المللِ ارس دانشگاه تهران، ایران، جلفا

10.22091/dclic.2024.11089.1019

چکیده

از منظر قانون مجازات اسلامی، وجود اکراه در جرم زنا موجب تشدید مجازات و ثبوت حد اعدام برای مکرِه می‌شود. در این نوشتار با روش تحلیلی -توصیفی مبانی فقهی موضوع کاویده شده و این نتیجه به دست آمده که نقش اکراه در رفع مسئولیت به عنوان قاعده ای مسلم محسوب گردیده و شخص مکرَه فاقد مسئولیت می باشد. در زنا، اکراه هم در خصوص زن و هم در خصوص مرد امکان‌پذیر است. اما مکرِه ثالث را نمی توان به مجازات زنای به عنف محکوم کرد و در مجازات وی به عنوان معاون در زنا هم اختلاف است. در حقوق جزای انگلیس، قانونگذار در قانون جرایم جنسی مصوب 2003 عنوان مجرمانه‌ی «تجاوز جنسی» را فقط نسبت به کسی که به هیچ وجه رضایت به رابطه جنسی نداشته است پذیرفته است. . در حقوق مصر نیز تجاوز به عنف با مجازات هایی چون حبس با اعمال شاقه و حتی حبس ابد و اعدام به موجب اصلاحات قانون مجازات در سال 1999 و 2014 مواجه گردیده است. اعمال خشونت، ناهوشیاری یا فریب قربانی در عداد اَماراتی هستند که با وجود آنها فقدان رضایت بزه‌دیده مفروض انگاشته می‌شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Study of Duress to Adultery in the Criminal Law of Iran, Egypt and England

نویسندگان [English]

  • Amir Bagherzadegan 1
  • Hasan Fazli 2
  • Siroos Dalvand 3
1 Faculty member of Law, Faculty of Law and Social Sciences of Payam Noor University, Iran, ، Tehran
2 Master of International Relations from Faculty of Law and Political Sciences, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Iran, Tehran
3 PhD Student of Criminal Law and Criminology, Aras International Campus of Tehran University, Iran, Jolfa
چکیده [English]

From the point of view of the Islamic Penal Code, the existence of duress in the crime of adultery causes the punishment to be aggravated and Had of death penalty for the duresser (adulterer) is established. Duress to adultery is possible both for a woman and, according to a more correct opinion, for a man. However, the third duresser cannot be sentenced to the punishment of adultery, and there is also is dagreement in punishing him as an accessory in adultery. In English criminal law, the legislator in the Sexual Offences Act 2003 has accepted the criminal title of "rape" only against someone who has not consented to sexual intercourse at all. In Egyptian law, rape also has been subject to punishments such as imprisonment with hard labor and even life imprisonment and execution, under the amendments of the Penal Code in 1999 and 2014. The use of violence, unconsciousness or deception of the victim are among the presumptions in which the lack of consent of the victim is presumed. In general, by examining the legal system of the three countries, it seems that, despite the criminalization of rape in all three countries, the approach of the Iranian legislator to the duresser and raper, which is derived from Islamic jurisprudence, is more decisive and subject to the harder sanction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • duresser
  • duress
  • adultery
  • rape
  • duressee
نجفی، محمدحسن (1404 هـ‌ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ 7 جلد 43 و 41.
محقق داماد، سید مصطفی (1397)، قواعد فقه (بخش جزائی)، تهران، نشر علوم اسلامی، چاپ 35.
کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407)، الکافی، تهران: دارالکتب الإسلامیة، چهارم،
کاسانی، ابن مسعود (1406 هـ‌ق)، بدایع الصنایع فی ترتیب الشرایع، بیروت، دارالکتب العلمیه
کاتوزیان، ناصر (1364)، قواعد عمومی قراردادها، ج 1، تهران، چاپ به نشر.
قرشی، سید علی اکبر (1412)، قاموس قرآن، تهران: دار الکتب الإسلامیة، ششم
عوده، عبدالقادر (1405)، التشریع الجنایی الاسلامی، قاهره، مکتبه دار التراث، چاپ پنجم.
عاملی (شهید اول)، شمس الدین محمدبن مکی (1410 هـ‌ق) المعه الدمشقیه، فی فققه الامامیه، بیروت، دار التراث دار الاسلامیه چاپ 1.
عادل آمر، 2014.
سعدی ابو جیب، (1408)، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً، دمشق: دار الفکر، دوم
خویی، سید ابوالقاسم (1410) مبانی تکملة المنهاج، ج 41 موسوعه: 235
خمینی (امام)، روح الله الموسوی (1403)، تحریر الوسیله، قم، نشر اعتماد
حلی، جعفر بن حسن محقق اول (1409 هـ‌ق)، شرایع الاسلام فی الحلال و الحرام، چاپ بیروت (4 جلدی) و نیز چاپ سنگی.
حلّی (محقق)، نجم الدین، جعفربن حسن (1412)، النهایة و نکتها، اول قم: دفترانتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حر عاملی، محمد بن حسن (1412)، وسائل شیعه الی تحصیل الشریعه، با تحقیق عبدالرحیم الربانی الشیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی جلد 12
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1396)، ترمینولوژی حقوق، تهران، گنج دانش، چاپ 30
اکرمی، روح الله (1394)، «عنصر عنف در زنا از منظر فقه، حقوق جزای ایران و انگلستان»، فصلنامه پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب، سال سوم، شماره اول، زمستان
ابن منظور، محمد بن مکرم (1408 هـ‌ق)، لسان العرب، بیروت، دالتراث العربی
شهید ثانی، (1378)، تحریر الروضه فی شرح لمعه الدمشقیه، گردآوری علیرضا امینی و محمدرضا آیتی، تهران، نشر سمت.
هرینگ، جاناتان (1399)، آُسیب پذیری، کودکی و قانون، ترجمه امیر اعتمادی، تهران، نشر میزان.
الجریده الراسمیه، (2008)، مصر، جلد 1.
کلانتری، حمیدرضا و شمس ناتری، محمدابراهیم و حاجی ده آبادی، احمد، (1398)، مجازات مکرِه ثالث در جرائم مستوجب حد، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال یازده، شماره بیست، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مزیدی شریف آبادی، علی، (1393)، تحلیل فقهی حقوقی اکراه و اجبار در حدود و تعزیرات، تهران، مجد.
منصورآبادی، عباس، (1396)، حقوق جزای عمومی، جلد دوم، نشر میزان.
Reference
Wilson, William, (2011), Criminal Law: Doctrine and Theory, Edinburgh, Pearson Education Limited, 4thEd.
Padfield, Nicola, (2010), Criminal Law, Oxford, Oxford University Press, 10thEd.
Jefferson, Michael, (2013), Criminal Law, Edinburgh, Pearson Education, Limited, 11thEd
Herring, Jonathan, (2013), Criminal Law Statutes 2012–2013, London, Routledge, 1stEd.
Elliott, Catherine & Quinn, Frances, (2014), Criminal Law, England, Pearson Education Limited, 10thEd.
Clarkson, C.M.V, (1987), Understanding Criminal Law, London, Fontana Press, 3rdEd.
Allen, Michael, (2007), Criminal Law, Oxford, Oxford University Press, 9thEd
http: //almesryoon.com/؛ https: //perma. G2WN. cc/6K5K).