اقرار کیفری الکترونیک در حقوق ایران و افغانستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، ایران، تهران

2 کارشناس ارشد حقوق کیفری و جرم‌شناسی

چکیده

ادلهٔ اثبات، پُل ارتباطی قوانین شکلی و ماهوی در فرآیند دادرسی کیفری است. پیشرفت‌های بشر در حوزهٔ فناوری اطلاعات و ارتباطات موجب ضرورت طرح و بررسی اقرار کیفری الکترونیک به‌عنوان یکی از ادله مهم در حقوق ایران و افغانستان شده که پژوهش حاضر عهده‌دار آن گردیده است. چگونگی اعتبار این دلیل در حقوق دو کشور مزبور مسئله پژوهش حاضر است که با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی انجام شده است. نخست، امکان‌سنجی پذیرش اقرار متهمان از طریق سامانه‌های مخابراتی-الکترونیکی. سپس، چالش‌های ناظر بر اعتبار آن در حقوق کیفری ایران و افغانستان بررسی گردیده است. در حقوق ایران، اقرار کیفری الکترونیک پذیرفته شده است. اما، در حقوق افغانستان، قانون‌گذار با اشراف بر پیشرفت‌های فناوری تصریحی مبنی بر پذیرش اقرار کیفری الکترونیک ارائه نکرده است. چالش‌های پذیرش اقرار کیفری الکترونیک در حقوق ایران در موارد نیابت قضایی، اثبات حدود، ضرورت حضور جسمی متهم نزد قاضی مطرح است. پژوهش حاضر با این فرضیه انجام شده است که لزوم حضور در دادرسی بر اساس تماس صوتی-تصویری و تعامل متهم با قاضی از راه دور همچون حضور جسمی امری ضروری است و با فراهم بودن شرایط لازم، حضور مجازی همچون سایر تعاملات اجتماعی دارای آثار است. بدون تردید، چالش مربوط به حضور مجازی از طریق زیرساخت‌های الکترونیک، شفاف، مطمئن و ایمن همراه با اینترنت پرسرعت مرتفع است. بااین‌حال، در حقوق ایران فقد یا عدم تکمیل زیرساخت‌های تحقق بهینه، به شرح پیش‌گفته، چالشی مهم برای تحقق اعتبار اقرار کیفری الکترونیک بر اساس موازین دادرسی منصفانه است که قوه قضائیه باید به‌منظور تأمین این زیرساخت‌ها برای اعتباربخشی به این نوع از ادله همت کافی مبذول دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Electronic criminal confession in the laws of Iran and Afghanistan

نویسندگان [English]

  • Hasanali Moazenzadegan 1
  • Abdulqudoos Arseen 2
1 Professor of Criminal Law and Criminology Department, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
2 LLm in Criminal Law and Criminology
چکیده [English]

Proving evidence is the bridge between procedural and substantive laws in criminal proceedings. Human progress in the field of information and communication technology has made it necessary to design and examine electronic criminal confessions as one of the important evidences in the laws of Iran and Afghanistan, which the current research has been responsible for. How to validate this evidence in the laws of the two mentioned countries is the subject of the present research, which was done with the descriptive-analytical research method. First, the feasibility of accepting the accused's confession through electronic telecommunication systems; Then, the challenges regarding its validity in the criminal laws of Iran and Afghanistan have been examined. In Iranian law, electronic criminal confession is accepted. However, in Afghanistan's law, the legislator has not provided a statement regarding the acceptance of electronic criminal confessions with respect to technological advances. The challenges of accepting electronic criminal confessions in Iranian law are in the cases of judicial representation, proof of limits, the necessity of physical presence of the accused before the judge. The current research was conducted with the hypothesis that the need to attend the proceedings based on audio-visual contact and the interaction of the accused with the judge from a distance is as necessary as physical presence; And with the provision of the necessary conditions, virtual presence has effects like other social interactions. Undoubtedly, the challenge of virtual presence through transparent, safe and secure electronic infrastructure with high-speed Internet is solved. However, in Iranian law, the lack or lack of completion of optimal realization infrastructures, as described above, is an important challenge for realizing the validity of electronic criminal confessions based on the standards of fair proceedings, which the judiciary must provide in order to provide these infrastructures to give validity to this type of evidence has enough effort.

کلیدواژه‌ها [English]

  • electronic proceedings
  • electronic criminal evidence
  • electronic criminal confession
  • Iranian law
  • Afghan law
فارسی و عربی
احمدفراج، حسین. (2004). أدلة الإثبات فی الفقه الإسلامی، الدار العربیة للنشر والتوزیع.
اسمعیلی، اکبر و پور قهرمانی، بابک. (1398). «چالش‌های فراروی دادرسی الکترونیک در ایران». فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 87.
الهی منش، محمدرضا و تبریزی، صادق. (1397). «کشف علمی جرائم با توسل به ادله نوین و مدارک الکترونیکی (دیجیتال)». کارآگاه، 44.
حیدری نژاد، نصرت اله. (1396). «بررسی حقوقی ادله الکترونیکی در نظام کنونی». فصلنامه علمی-حقوقی قانونیار.
علامه، غلام حیدر. (1396). اصول محاکمات جزایی افغانستان. دانشگاه ابن‌سینا.
حییم، سلیمان. (1383). فرهنگ معاصر بزرگ انگلیسی-فارسی حییم (چهارم). فرهنگ معاصر.
دهخدا، علی‌اکبر. (1377). لغت‌نامهٔ دهخدا، (جلد هفتم). مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران.
زراعت، عباس و حاجی‌زاده، حمیدرضا. (1390). ادلهٔ اثبات دعوا (دوم). قانون‌مدار، بی‌نا.
زرکلام، ستار. (1391). «دادرسی‌های الکترونیکی؛ ضرورت‌ها، الزامات و چالش‌ها». آموزه‌های حقوق کیفری، 3.
زهرا زاده حسین، علیائی و احمدی، احمد. (1397). «دادرسی الکترونیک در حقوق ایران: اهداف، مبانی و ویژگی‌ها». فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، 35.
سرخوش منجق تپه، بهنام؛ داودی گرمارودی، هما. (1398). «بررسی فقهی تشکیل جلسهٔ دادرسی به شیوهٔ الکترونیکی. تحقیقات حقوق تطبیقی ایران و بین‌الملل»، 43.
مهر افشان، علیرضا. (1393). «رسیدگی به اتهام از طریق ویدئوکنفرانس»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، 4..
غلام لو، جمشید. (1397). «تحلیل فرآیندهای تحصیل اقرار نادرست مرحلهٔ تحقیقات پلیسی»، پژوهش حقوق کیفری، 24.
گلدوزیان، ایرج. (1393). ادلّهٔ اثبات دعوا (دعاوی کیفری و حقوقی)، علمی و کاربردی، چاپ پنجم، بنیاد حقوقی میزان.
گیلاکجانی، امیرمحمدی. (1395). «بررسی فقهی - حقوقی ادلهٔ الکترونیکی در حقوق کیفری ایران»، دانشگاه علامه محدث نوری (ره).
معین، محمد. (1386 الف). فرهنگ فارسی معین، چاپ چهارم، ج اول، آدنا.
مفرد، یونس قبادی. (1396). «ادلهٔ الکترونیک در نظام دادرسی کیفری»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه قم.
مهر افشان، علیرضا. (1390). «دادرسی مجازی، مفهومی نوین در عدالت قضایی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، 5.
مؤذن زادگان، حسنعلی. (1401). «بحران کرونا و دادرسی کیفری الکترونیکی»، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
مؤذن زادگان، حسنعلی؛ دهکردی، سلیمان؛ یوشی، مهشید. (1394). «حفظ صحت و استنادپذیری ادلهٔ الکترونیک با استفاده از بیومتریک و رمزنگاری»، پژوهش حقوق کیفری، 12.
مؤذن زادگان، حسنعلی؛ شایگان، محمد. (1388). «استنادپذیری و تحصیل ادله الکترونیکی در حقوق کیفری ایران»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، 48.
مؤذن زادگان، حسنعلی؛ مولا بیگی، علی. (1400). «بررسی حقوقی-فقهی شهادت از راه دور با نگاهی به دیدگاه دادگاه کیفری یک استان تهران»، فصلنامهٔ علمی دیدگاه‌های حقوقی قضائی، 26(94).
لاتین
Ashour, A. J., & Afan, H. A. (2023). Legality of Electronic Evidence in Criminal Evidence. Journal of Namibian Studies, 33, 219–231. https://doi.org/10.59670/jns.v33i.431
Baldwin, J. M., Eassey, J. M., & Brooke, E. J. (2020). Court Operations during the COVID-19 Pandemic. American Journal of Criminal Justice, 45(4), 743–758. https://doi.org/10.1007/s12103-020-09553-1
Bannon, A., & Keith, D. (2021). Remote Court: Principles for Virtual Proceedings During the COVID-19 Pandemic and Beyond. Northwestern University Law Review, 115(6), 1875.
Black, H. C. (2009). Black’s Law Dictionary (B. A. Garner (Ed.); 9th ed.). West.
Cohen, M. A. (2018). Law Is a Profession and an Industry -- It Should Be Regulated That Way. Forbes. https://www.forbes.com/sites/markcohen1/2018/03/29/law-is-a-profession-and-an-industry-it-should-be-regulated-that-way/
Damaška M. R. (2019). Evaluation of evidence: pre-modern and modern approaches. Cambridge University Press.
De Vocht, D. L. F. (2022). Trials by video link after the pandemic: the pros and cons of the expansion of virtual justice. China-EU Law Journal, 8(1–2), 33–44. https://doi.org/10.1007/s12689-022-00095-9
Father attacks daughter’s killer. (2016). https://www.cbsnews.com/news/father-attacks-daughters-killer-michael-madison-in-court/
Howe, A. (2020). Courtroom access: Faced with a pandemic, the Supreme Court pivots. SCOTUSblog. https://www.scotusblog.com/2020/04/courtroom-access-faced-with-a-pandemic-the-supreme-court-pivots/
Hurley, L., & Chung, A. (2020). A U.S. Supreme Court first: arguments by teleconference including major one involving Trump. Reuters. https://www.reuters.com/article/us-usa-court-trump-finances/u-s-supreme-court-to-hear-cases-by-teleconference-including-major-one-involving-trump-idUSKCN21V1D4/
Jossie, M. K. L., Blumstein, A., & Miller, J. M. (2022). COVID, Crime & Criminal Justice: Affirming the Call for System Reform Research. American Journal of Criminal Justice, 47(6), 1243–1259. https://doi.org/10.1007/s12103-022-09721-5
Judith Rowbotham, Marianna Muravyeva, D. N. (2013). Shame, Blame, and Culpability: Crime and Violence in the Modern State (J. Rowbotham, M. Muravyeva, & D. Nash (Eds.)). Routledge.
Legg, M. (2021). The COVID-19 Pandemic, the Courts and Online Hearings: Maintaining Open Justice, Procedural Fairness and Impartiality. Federal Law Review, 49(2), 161–184. https://doi.org/10.1177/0067205X21993139
Legg, M., & Song, A. (2021). The courts, the remote hearing and the pandemic: from action to reflection. UNSW Law Journal, 44(1). https://doi.org/https://doi.org/10.53637/ZATE4122
Liu, P. (2012). Trial on the electronic evidence: China’s rules on electronic evidence. Frontiers of Law in China, 7(1), 74–90. https://doi.org/10.3868/s050-001-012-0004-3
Macagno, F. (2010). Definitions in law. Bulletin Suisse de Linguistique Appliquée, 2, 199–217.
Maryland v. Craig. (1990). In US (Vol. 497, Issue No. 89-478, p. 836). Supreme Court.
Mason, S., & Seng, D. (Eds.). (2021). Electronic Evidence and Electronic Signatures (5th ed.). Institute of Advanced Legal Studies for the SAS Humanities Digital Library.
Texas murder suspect attacked by victim’s family inside courtroom. (2023). https://nypost.com/2023/10/22/texas-murder-suspect-victor-rivas-attacked-by-victims-family-inside-courtroom-after-gesturing-to-them-report/
Thienel, T. (2006). The admissibility of evidence obtained by torture under international law. Eur. J. Int'l L., 17, 349.
Viglione, J., Peck, J. H., & Frazier, J. D. (2023). COVID-19 and Courts: An Exploration of the Impacts of the Pandemic on Case Processing and Operations. Victims & Offenders, 18(5), 1557–1579. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/15564886.2022.2133034